Bi-amping

Konfiguracja systemu audio, w której do sterowania poszczególnych głośników w zestawie głośnikowym stosowane są dwa osobne wzmacniacze. Przykładowo w przypadku kolumn dwudrożnych głośnik wysokotonowy oraz głośnik niskotonowy mają osobne, dedykowane dla siebie wzmacniacze. Inna spośród możliwych kofiguracji może wyglądać w ten sposób, że w kolumnie trójdrożnej jeden wzmacniacz steruje głośnik niskotonowy, a drugi wzmacniacz steruje głośnik średniotonowy oraz wysokotonowy. Ideę bi-ampingu można rozwinąć i zastosować trzy wzmacniacze do jednego zestawu, pod warunkiem, że kolumny są co najmniej trójdrożne. Wówczas mówimy o tri-ampingu.

Sam termin bi-amping nie jest całkowicie jednoznaczny. W literaturze anglojęzycznej określenie bi-amping jest stosowane zarówno w przypadku systemów aktywnych (aktywne zwrotnice znajdują się w torze przed wzmacniaczami mocy) jak też i systemów pasywnych (pasywne zwrotnice za wzmacniaczami mocy). W polskiej praktyce termin bi-amping jest stosowany głównie w odniesieniu do systemów z pasywnymi zwrotnicami i tylko ten wariant będzie omawiany w tym miejscu.

Bi-amping może być zastosowany tylko w tych kolumnach, które są do tego przystosowane. Podobnie jak w przypadku bi-wiringu zwrotnica musi być tak skonstruowana, żeby dało się oddzielnie wysterować poszczególne głośniki wraz z filtrami, które są z nimi związane. Najczęściej spotykane zwrotnice równoległe umożliwiają takie połączenie, natomiast zwrotnice szeregowe uniemożliwiają bi-amping. Poza tym w zestawie głośnikowym muszą być odpowiednie terminale połączeniowe pozwalające na niezależne zasilenie poszczególnych części zwrotnicy. Takie wyprowadzenia są obecnie bardzo często spotykane. Jeśli kolumny są przystosowane do bi-wiringu oznacza to, że można też zastosować bi-amping.

Wzmacniacze do bi-ampingu też muszą spełniać pewne wymogi. Przede wszystkim wzmocnienie wzmacniaczy pracujących razem w bi-ampingu musi być takie samo, aby nie powstała różnica głośności pomiędzy poszczególnymi głośnikami. Poza tym przed wzmacniaczami mocy musi być możliwość regulacji głośności. Zazwyczaj do bi-ampingu stosuje się zestaw złożony z przedwzmacniacza i dwóch stereofonicznych lub czterech monofonicznych wzmacniaczy mocy. Inny stosowany stosunkowo często wariant to połączenie wzmacniacza zintegrowanego (koniecznie z wyjściem pre-out) oraz stereofonicznego wzmacniacza mocy.

W bi-ampingu do każdego wzmacniacza podawany jest taki sam, pełnopasmowy sygnał, taki też sygnał jest wzmacniany i taki sygnał jest też na wyjściu każdego ze wzmacniaczy dedykowanych dla poszczególnych głośników. Nie oznacza to jednak, że praca wzmacniaczy jest taka sama jak w układzie bez bi-ampingu, kiedy wzmacniacz steruje całą kolumnę. Każdy ze wzmacniaczy w systemie bi-amping jest obciążony zupełnie inną impedancją aniżeli wzmacniacz, który obsługiwał by wszystkie głośniki jednocześnie. Z tego względu w bi-ampingu maleją wartości prądów pobieranych ze wzmacniaczy poza pasmem roboczym.

Bi-amping powoduje, że użytkownik ma do dyspozycji większą moc aniżeli przy zastosowaniu pojedynczego wzmacniacza. Zwiększenie realnie dostępnej mocy będzie zależne od charakteru wzmacnianego sygnału i w praktyce nigdy nie będzie się ono dokładnie pokrywać z wynikiem prostego sumowania mocy wykorzystanych wzmacniaczy. Inny plus bi-ampingu to zmniejszenie interakcji pomiędzy poszczególnymi częściami pasma.

Niestety w bi-ampingu z pasywnymi zwrotnicami bez zmian pozostają wszelkie pasożytnicze efekty związane z filtrami znajdującymi się pomiędzy wzmacniaczami a głośnikami. Nadal występują takie efekty jak pogorszenie współczynika tłumienia czy straty mocy w pasywnej zwrotnicy.

Podobnie jak w przypadku bi-wiringu ocena efektywności bi-ampingu nie jest jednoznaczna. Co prawda bi-amping daje niezaprzeczalne korzyści techniczne, ale jednak są to plusy znacznie skromniejsze niż przy pełnej aktywizacji. Bi-amping jest rozwiązaniem kosztownym i głównie z tego powodu opłacalność tej techniki bywa poddawana krytyce.