D¼wiêk
podstawowych pojêæ
z dziedziny akustyki:
D³ugo¶æ fali
Dyfrakcja
D¼wiêk
Efekt Dopplera
Prêdko¶æ d¼wiêku
Wed³ug typowych definicji z podrêczników fizyki d¼wiêk to zaburzenie falowe w o¶rodku sprê¿ystym zdolne do wywo³ania wra¿enia s³uchowego, a wiêc o czêstotliwo¶ci mieszcz±cej siê w zakresie 16Hz-20.000Hz. O¶rodkiem rozchodzenia siê d¼wiêku mog± byæ cia³a sta³e, ciecze i gazy.
W elektroakustyce zwykle najbardziej interesuje nas d¼wiêk rozchodz±cy siê w powietrzu. Oczywi¶cie ogólna definicja fizyczna nadal pozostaje aktualna, ale mo¿na te¿ w tym przypadku okre¶liæ d¼wiêk jako odchylenia chwilowych wielko¶ci ci¶nienia od ci¶nienia atmosferycznego, oczywi¶cie nadal o czêstotliwo¶ci mieszcz±cej siê w podanym wcze¶niej zakresie 16Hz-20.000Hz. Nale¿y podkre¶liæ, ¿e zmiany ci¶nienia powodowane nawet przez bardzo g³o¶ne d¼wiêki s± bardzo ma³e w porówaniu z warto¶ci± ci¶nienia atmosferycznego. O ile ci¶nienie atmosferyczne to przeciêtnie oko³o 100.000 Pa, o tyle d¼wiêk o poziomie 0dB odpowiada ci¶nieniu 20 µPa, a bardzo g³o¶ny d¼wiêk o poziomie 120 dB odpowiada ci¶nieniu 20 Pa.
Generowanie d¼wiêku przez g³o¶niki mo¿na sobie wyobraziæ w nastêpuj±cy sposób. Kiedy membrana g³o¶nika wychyla siê z po³o¿enia równowagi, posuwa siê ona do przodu i popycha przed sob± cz±stki powietrza. Przed membran± powstaje wiêc lokalne zagêszczenie cz±stek, powoduj±ce wzrost ci¶nienia. Jednocze¶nie rozpêdzone cz±stki przekazuj± swoj± energiê s±siednim cz±stkom powietrza, wprawiaj±c je w ruch. W nastêpnym etapie membrana po osi±gniêciu pe³nego wychylenia rozpoczyna ruch w przeciwn± stronê, wytwarzaj±c przed sob± obszar rozrzedzonego powietrza (podci¶nienia), przez co cz±stki powietrza zostaj± zawrócone. Drgaj±ca membrana przekazuje zatem sw± energiê mechaniczn± cz±stkom powietrza, które zostaj± wprawione w ruch. Je¶li spowodowane w ten sposób zmiany ci¶nienia bêd± mia³y odpowiedni± czêstotliwo¶æ zostan± odebrane przez nas jako d¼wiêk.