Nacisk igły (gramofonowej)

Nacisk igły gramofonowej (ang. tracking force, lub vertical tracking force, lub w skrócie VTF) to jeden z kluczowych parametrów decydujących o prawidłowej pracy wkładki gramofonowej. Jest to siła statyczna z jaką naciska igła położona na płycie gramofonowej. Siłę nacisku podaje się niemal zawsze w gramach. Producenci wkładek gramofonowych rutynowo podają zalecany zakres wartości siły nacisku dla poszczególnych modeli.

Prawidłowe ustawienie siły nacisku jest istotne z kilku powodów. Niezależnie od rodzaju wkładki, prawidłowe ustawienie siły nacisku jest potrzebne do wstępnego wycentrowania układu drgającego. Zbyt duża lub zbyt mała siła nacisku spowoduje, że element generujący sygnał audio w układzie magnetycznym (cewka, magnes lub zwora magnetyczna) będzie wstępnie odchylony od centralnego położenia. Takie odchylenie wprowadzi do odtwarzanego sygnału zniekształcenia. Siła nacisku ma także zasadnicze znaczenia dla śledzenia rowka przez igłę. Zbyt mała siła nacisku może spowodować, że igła będzie się łatwo odrywała od powierzchni rowka. Uderzenie igły zderzającej się z rowkiem po wsześniejszym oderwaniu od jego powierzchni jest szkodliwe zarówno dla rowka jak i dla igły. Ustawienie wyższej siły nacisku zmniejsza tendencję do odrywania igły od powierzchni rowka, ale przy tym powoduje wzrost tarcia w trakcie normalnej pracy. W każdym przypadku nieprawidłowe ustawienie siły nacisku powoduje więc wzrost zniekształceń, szybsze zużywanie igły i szybsze zużywanie płyt.

Ze względu na dużą szkodliwość zjawiska odrywania igły od rowka, z reguły przyjmuje się, że bezpieczniejszym wariantem jest odchylenie wielkości siły nasisku w górę, aniżeli jej odchylenie w dół. Należy zawsze stosować się do zaleceń producenta wkładki. Jeżeli nie ma żadnych dodatkowych wskazówek od producenta, to należy przyjąć, że optymalne będzie ustawienie siły nacisku w górnej połowie zakresu podanego w instrukcji obsługi wkładki.

Siłę nacisku można ustawić korzystając ze skali umieszczonej przy przeciwwadze ramienia. Zdecydowanie lepszą, dokładniejsza metodą jest jednak wykorzystanie specjalnej wagi przeznaczonej do tego celu.