Vas (objętość ekwiwalentna)

Objętość ekwiwalentna, określana potocznie oznaczeniem Vas, to jeden z kilku podstawowych parametrów każdego głośnika dynamicznego. Vas należy do grupy parametrów Thiele-Smalla'a. Vas jest jednym z parametrów decydujących o konstrukcji (objętość, strojenie) obudów głośników niskotonowych i średniotonowych. Wartość Vas podaje się zwykle w litrach.

W sensie fizycznym Vas to objętość jaką musiała by mieć zamknięta komora powietrzna, która w połączeniu z tłokiem o powierzchni takiej samej jak powierzchnia membrany głośnika dała by sprężynę o takiej samej podatności jak podatność układu mechanicznego głośnika. Innymi słowy Vas to objętość powietrznej sprężyny będącej ekwiwalentem podatności mechanicznej głośnika.

Wzór określający wartość Vas ma postać:

Wartość Vas jest zależna nie tylko od samego głośnika, ale także od ciśnienia atmosferycznego, temperatury powietrza i jego wilgotności (te parametry powietrza wpływają na prędkość dźwięku i gęstość powietrza).

Warto zwrócić uwagę, że ponieważ koncepcja objętości ekwiwalentnej opiera się na analogii ze sprężyną powietrzną, to wartość Vas jest zależna nie tylko od samej podatności zawieszenia, ale także od pola powierzchni membrany. Zasadę powstawania tych zależności ilustrują poniższe rysunki.

Vas w bezpośredni sposób nie określa wielkości obudowy kolumny, jest tylko jednym z kilku parametrów służących do obliczenia wielkości obudowy. Nawet bez precyzyjnych obliczeń, Vas daje jednak pewną orientację co do rzędu wielkości objętości obudów w jakich dany głośnik będzie prawidłowo pracował.