Współczynnik tłumienia (ang. damping factor)

Ten parametr podawany jest w postaci niemianowanej liczby (np. 50) i odnosi się do wzmacniaczy. Oblicza się go jako stosunek impedancji znamionowej kolumny (najczęściej przyjmuje się 8 omów) do impedancji wyjściowej wzmacniacza. Przykładowo: wzmacniacz o impedancji wyjściowej 0,1Ω ma WT=80, a wzmacniacz o impedancji wyjściowej 1Ω ma WT=8.

Praktyczne wyjaśnienie znaczenia WT jest następujące. Wskutek bezwładności membrana głośnika porusza się dłużej niż trwa pobudzenie. Poruszająca się w polu magnetycznym cewka generuje pasożytnicze napięcie. Aby wytłumić niepożądane dragnia potrzebny jest jak najwyższy współczynnik tłumienia - czyli inaczej mówiąc jak najlepsze zwarcie głośnika.

Aby poglądowo zrozumieć zjawisko można wykonać prosty eksperyment, do wykonania którego potrzebny będzie głośnik basowy o sporej masie membrany i o miękkim zawieszeniu. Należy odłączyć wzmacniacz i pozostawić rozwarte zaciski wejściowe kolumny. Uderzając w membranę szybkim ruchem (lecz delikatnie!) zauważymy, że ustępuje ona łatwo pod naciskiem palca, a zanim wróci do położenia równowagi przez krótką chwilę oscyluje. Natomiast po zwarciu zacisków kolumny (nadal przy odłączonym wzmacniaczu!) membrana stawi pod palcem większy opór, zaś jej powrót do równowagi będzie praktycznie natychmiastowy, bez widocznych gołym okiem oscylacji, właśnie dlatego, że jest dobrze tłumiona. W mniejszych głośnikach o twardszym zawieszeniu (a więc w większości małych, dwudrożnych bass-reflexów) zjawisko to jest trudne do zaobserwowania przy pomocy opisanego testu organoleptycznego.

Impedancja wyjściowa typowego wzmacniacza tranzystorowego nie przekracza zwykle pojedynczych dziesiątych oma, stąd wartości WT są najczęściej nie mniejsze niż kilkadziesiąt, bardzo rzadko osiągają zaś wartości rzędu kilku tysięcy. W niektórych wzmacniacza lampowych WT jest bardzo niski - ma wartość około 3-4 czy nawet mniejszą.

Współczynnik tłumienia obliczony zgodnie z podaną na początku regułą nie określa precyzyjnie rzeczywistości fizycznej. W praktyce zarówno impedancja wzmacniaczy jak i impedancja zestawów głośnikowych jest wielkością zmienną, zależną od częstotliwości. Dla każdej częstotliwości współczynnik tłumienia może więc być inny. Aby dokładnie przedstawić WT zamiast pojedynczej liczby powinno się przedstawić charakterystykę częstotliwościową dla całego pasma. Rzeczywiste tłumienie jest też obniżane przez impedancję kabla łączącego wzmacniacz z kolumnami. Bardzo istotny jest też fakt, że w typowych, pasywnych kolumnach współczynik tłumienia obserwowany z punktu widzenia głośnika jest zwykle w silnie pogarszany przez elementy filtrów zwrotnicy.

Zazwyczaj przyjmuje się, że im większy jest współczynnik tłumienia - tym lepiej. W większości przypadków takie założenie jest faktycznie prawdziwe, ale nie jest to reguła uniwersalna. Wspomniany już wpływ kabli i zwrotnic powoduje, że wzmacniacze o bardzo niskiej impedancji wyjściowej (czyli wysokim DF) tak czy tak nie są stanie zapewnić wysokiego tłumienia SEM głośnika. Poza tym spotykane są też konstrukcje głośnikowe zoptymalizowane do współpracy ze wzmacniaczami o wysokiej impedancji wyjściowej.