MP3

Najpopularniejszy format skompresowanych plików audio. To właśnie w oparciu o format MP3 upowszechnilo się wykorzystanie plików jako nośnika muzyki w późnych latach 1990-tych. Format MP3 jest powszechnie obsługiwany zarówno przez wszystkie programy jak i urządzenia do odtwarzanie plików muzycznych.

Pliki MP3 nie zawierają pełnej oryginalnej informacji - w procesie kodowania wykonywana jest stratna kompresja, w trakcie której następuje bezpowrotna utrata części oryginalnej informacji. Oryginałem może być przykładowo płyta CD, bezstratnie skompresowany plik FLAC, plik WAV bez kompresji. W odbiorze subiektywnym straty na jakości są relatywnie małe, zaś oszczędność na wielkości pliku jest z kolei bardzo duża. Przy zachowaniu wysokiej jakości (256 kbs) uzyskuje się kilkukrotne zmniejszenie wielkości pliku. Przy zachowaniu jakości wystarczającej do mniej wymagających zastosowań (128 kbs) można uzyskać zmniejszenie wielkości pliku ponad 10 razy. We wczesnych latach popularyzacji MP3 właśnie przepływność 128kbs była zdecydowanie najpopularniejsza.

Pełne brzmienie oficjalnej nazwy formatu MP3 to MPEG-1, Layer 3. MP3 należy do grona standardów ISO. Sama nazwa MP3 a zarazem rozszerzenie nazwy plików w postaci .MP3 zostało przyjęte w 1995 roku. W sensie technicznym MP3 jest owocem szerokiej współpracy różnych ośrodków badawczych. Format ten jest też ściśle powiązany z pracami prowadzonymi nad radiofonią DAB w ramach projektu Eureka EU147. Szczególnie istotne było zaangażowanie Fraunhofer-Institut (Erlangen, Niemcy) oraz Thomsona.

Format MP3 zawierał szereg opatentowanych rozwiązań i obsługiwana była sprzedaż licencji. Poszczególne patenty z czasem wygasały w różnych krajach i w kwietniu 2017 roku sprzedaż licencji została zakończona, a wszyscy zainteresowani mogą od tego czasu korzystać z MP3 bez opłat.

Przepływności bitowe plików MP3 mogą być następujące: 32, 40, 48, 56, 64, 80, 96, 112, 128, 160, 192, 224, 256 oraz 320 kbs. Częstotliwości próbkowania mogą wynosić 32, 44.1 lub 48 kHz. Najpopularniejsza jest częstotliwość stosowana na płytach CD, czyli 44.1 kHz.

Format MP3 zapewnia kompatybilność zarówno wstecz jak i do przodu. Oznacza to, że nawet starszy dekoder będzie w stanie odczytać plik stworzony przez nowszy kodek. Zaś późniejszy dekoder będzie z kolei w stanie odczytać pliki stworzone przez starsze kodeki. W trakcie tworzenia plików MP3 kodek stara się usuwać te informacje, które są najmniej słyszalne przez człowieka. Do wykonania kodowania MP3 można stosować różne programy, które dadzą różne pliki. Innymi słowy jakość zależy też od konkretnego kodeka. Natomiast dekodowanie jest określone ściśle i wszystkie dekodery powinny dawać niemal identyczny sygnał na wyjściu (w ramach dokładności określonego zaokrąglenia).

Kwestia oceny jakości zapisu w plikach MP3 jest zróżnicowana. Różnice pomiędzy oryginałem a plikem MP3 można zmierzyć. Najwięcej kontrowersji budzi jednak subiektywna ocena słuchaczy. W znacznej mierze kontrowersje są pochodną działań marketingowych, w których pliki MP3 były na wyrost określane jako jakości CD lub też jakości bliskiej CD. Nie ma poważnych wątpliwości co do tego, że pliki o przepływności 128kbs nie powinny być zaliczane do prawdziwego hi-fi, choć nadają się one w zupełności do wielu zastosowań, przykładowo do dystrybucji wersji demonstracyjnych czy do użytkowania w tych zastosowaniach, gdzie wysoka jakość nie jest kluczowa czy wręcz nie jest łatwa do stwierdzenia. Z kolei pliki o przepływności 256kbs zasługują już na miano zapisu wysokiej jakości. Opinie o tym czy pliki o pośrednich przepływnościach zbliżają się już w subiektywnym odbiorze do CD są zróżnicowane.